Historia Centrum Interdyscyplinarnych Studiów o Polsce
W toku uroczystości z okazji 90. rocznicy urodzin tłumacza i polsko-niemieckiego mediatora kulturowego Karla Dedeciusa (1921–2016) utworzono 17 czerwca 2011 roku Centrum Interdyscyplinarnych Studiów o Polsce na Uniwersytecie Europejskim Viadrina we Frankfurcie nad Odrą. W kwietniu 2012 roku szefową placówki została prof. dr Dagmara Jajeśniak-Quast. Wyrazem szczególnego uznania dla Centrum było objęcie go patronatem przez byłego premiera Tadeusza Mazowieckiego i wieloletniego ministra spraw zagranicznych Niemiec Hansa-Dietricha Genschera 7 maja 2013 roku. Po uchwaleniu statutu 5 listopada 2014 roku Centrum stało się centralną, międzywydziałową placówką naukową Uniwersytetu Europejskiego Viadrina.
Podstawowe znaczenie dla Centrum miała od początku współpraca z Krajem Związkowym Brandenburgią i Fundacją im. Hannsa Seidla. Ta ostatnia zasłużyła się zwłaszcza we wspieraniu młodego pokolenia naukowców. W ramach kolegium doktoranckiego „Interdyscyplinarne studia o Polsce” Fundacja dofinansowywała liczne (w znakomitej większości już z powodzeniem zakończone) projekty poświęconych Polsce doktoratów o charakterze międzywydziałowym, łączących perspektywę kulturoznawstwa, nauk prawnych i ekonomicznych. Stałym elementem kolegium doktoranckiego są regularnie odbywające się kolokwia naukowe, podczas których doktoranci i doktorantki przedstawiają swoje projekty i dyskutują o nich.
W swojej działalności naukowej frankfurckie Centrum uzupełnia zogniskowane tradycyjnie raczej na naukach humanistycznych badania polonoznawcze przede wszystkim o koncepcje i metody związane z naukami ekonomicznymi i społecznymi. Obecne priorytety badawcze to migracja (zarobkowa), transformacja, historia techniki i technologii, rozwój języka, historia XIX i XX wieku (Polska, Ukraina, ZSRR), historia Żydów, kultura historyczna i kultura pamięci oraz badania proweniencji. Na większość projektów badawczych pozyskiwano z powodzeniem środki zewnętrzne, m.in. z Niemieckiej Wspólnoty Badawczej, Federalnego Ministerstwa Edukacji i Badań Naukowych, Fundacji Volkswagena, Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej oraz Polsko-Niemieckiej Fundacji na rzecz Nauki.
Jako centralna placówka naukowa Viadriny Centrum kieruje swoją ofertę dydaktyczną do studentów ze wszystkich trzech wydziałów, często także we współpracy z innymi katedrami i Centrum Językowym Viadriny. Rozmaitymi metodami przekazywana jest szczegółowa wiedza o Polsce w rozumieniu area studies, solidna wiedza metodyczna z różnych dyscyplin oraz umiejętności językowe na poziomie akademickim. Stacjonarną ofertę dydaktyczną uzupełniają regionalne wyprawy naukowe – np. do miejsc migracji lub śladami historycznych granic. Jednym z najważniejszych wydarzeń było z pewnością seminarium projektowe „Zapomniana granica” w 2018 roku z okazji stulecia odrodzenia państwa polskiego – w efekcie podróży studyjnej wzdłuż międzywojennej granicy polsko-niemieckiej od Górnego Śląska po Gdynię jej uczestnicy przedłożyli obejmującą 27 artykułów, bogato ilustrowaną pracę zbiorową, która ukazała się i w Niemczech, i w Polsce. Inną formą działalności dydaktycznej jest doroczna, ukierunkowana na badania naukowe szkoła letnia – skierowana do studentów i doktorantów z całego świata.
Wymianie naukowej i transferowi wiedzy służą oprócz dydaktyki przede wszystkim trzy ogniwa działalności Centrum: konferencje naukowe, seria wydawnicza Interdisciplinary Polish Studies oraz platforma internetowa Polonoznawstwo Interdyscyplinarnie (www.pol-int.org).
Konferencje organizowane przez Centrum mieszczą się w szerokim spektrum od swobodnego przepływu pracowników między Niemcami a Polską przez zagadnienia demografii i opodatkowania przedsiębiorstw, tematy dotyczące historii (najnowszej) po hrabiego Jana Potockiego, europejskiego kosmopolitę, który przekraczał granice dyscyplin i kultur. Jednym z punktów kulminacyjnych w ostatnich latach było zorganizowanie Czwartego Kongresu Polonoznawczego „Płynne granice” we Frankfurcie nad Odrą w marcu 2017 roku.
W publikowanej przez Centrum serii wydawniczej ukazało się w latach 2014–2021 dziewięć pozycji w formie z reguły dwujęzycznych tomów pokonferencyjnych, monografii i edycji źródeł. Są one dostępne w formie książkowej w trybie print on demand lub elektronicznie w repozytorium open access Biblioteki Uniwersytetu Viadrina.
Szczególną rolę w tworzeniu sieci międzynarodowych badań polonoznawczych odgrywa naukowa platforma internetowa Polonoznawstwo Interdyscyplinarnie (Pol-Int). Utworzona w 2012 roku platforma ma dziś blisko 2 000 użytkowników z wielu krajów. Informuje ona w trzech językach – polskim, niemieckim i angielskim – o nowych publikacjach naukowych, wydarzeniach, ofertach zawodowych i projektach. Pod koniec 2021 roku platforma wystartuje w nowej wersji, kolejny raz dopasowując swoją ofertę do potrzeb użytkowniczek i użytkowników.